Από τα τέλη Ιανουαρίου παρατηρήσαμε μία συσσώρευση πολικού ψύχους στα Βορειοανατολικά της Ευρώπης Επίσης ισχυρό ψύχος παρατηρείται πάνω στην ατμόσφαιρα της Σκανδιναβικής Χερσονήσου και του Ηνωμένου Βασιλείου.
Η δεύτερη παρατήρηση αφορά την σταδιακή οργάνωση του αντικυκλωνικού πεδίου στα νησιά Αζόρες.
Διαφαινόταν ότι το αντικυκλωνικό πεδίο θα οργανωθεί με πολύ υψηλές ατμοσφαιρικές πιέσεις στο κέντρο του και σταδιακά θα επεκταθεί σε ανώτερα γεωγραφικά πλάτη.
Πράγματι όπως βλέπετε και στον παραπάνω χάρτη με το κίτρινο και πράσινο χρώμα από ατμοσφαιρικής ανάλυσης το πρώτο δεκαήμερο του Φεβρουαρίου παρατηρούμε την οργάνωση του Αντικυκλώνα των Αζορών και περιμένουμε χρονικά την επέκταση του. Λίγες ημέρες πριν την έναρξη του ιστορικού χιονιά στην χώρα μας ο Αζορικός αντικυκλώνας επεκτείνεται σε ψηλότερα γεωγραφικά πλάτη καλύπτοντας αρχικά της Ατμόσφαιρα της Ιβηρικής Χερσονήσου και της Δυτικής -Βορειοδυτικής Ευρώπης καλύπτοντας μέχρι και την ατμόσφαιρα της Μεγάλης Βρετανίας και Σκανδιναβίας. Στον παραπάνω χάρτη αυτό φαίνεται στην μύτη του πράσινου χρώματος
Ταυτόχρονα στα Δυτικά αυτού του αντικυκλώνα δημιουργείται χαμηλό με πολύ χαμηλές ατμοσφαιρικές πιέσεις στον Ατλαντικό Ωκεανό όπως απεικονίζεται στον παρακάτω χάρτη.
Οι πολύ υψηλές ατμοσφαιρικές πιέσεις που ανέρχονται σε τόσο μεγάλα γεωγραφικά πλάτη μετακινούν πολικές αέριες μάζες. Αυτή η μετακίνηση αποτελεί την πρώιμη αρχή της μεγάλης κακοκαιρίας που έπληξε την χώρα μας.
Αυτό το τεράστιο αντικυκλωνικό πεδίο που δημιουργήθηκε στην Δυτική Ευρώπη αποτελεί εμποδιστή των βαρομετρικών χαμηλών που διέρχονται από τον Ατλαντικό Ωκεανό προς την Ευρωπαϊκή Ήπειρο και ανακόπτεται η πορεία από τα Δυτικά στα Ανατολικά.
Επομένως η άνοδος του Αζορικού αντικυκλώνα οδηγεί πολικής προέλευσης αέριες μάζες να μετακινηθούν ανατολικά και στην συνέχεια με την αριστερόστροφη τροχιά του Σιβηρικού αντικυκλώνα οι μάζες αυτές κινούνται νοτιότερα από την Βορειοανατολική Ευρώπη.
Έτσι συνοπτικά ξεκινάει το πρώιμο στάδιο της κακοκαιρίας.
Οι συμπαγείς πολικές αέριες μάζες αρχίζουν να κατέρχονται νοτιότερα προς την Βαλκανική Χερσόνησο και κατά επέκταση προς την χώρα μας.
Οι ψυχρές αέριες μάζες εισέρχονται σταδιακά στην ανώτερη ατμόσφαιρα της χώρας μας πρώτα στην Βόρεια Ελλάδα και σταδιακά τις επόμενες ημέρες σε όλη την χώρα.
Με την έλευση τους έχουμε τεράστια υποχώρηση του υδραργύρου ιδιαίτερα στην Βόρεια Ελλάδα της τάξεως των 15-17 βαθμών Κελσίου.
Η ιστορική κακοκαιρία διακρίνεται σε δύο φάσεις.
ΠΡΩΤΗ ΦΑΣΗ
Ήδη η μεταφορά των πολικής προέλευσης αερίων μαζών έχει καλύψει την ανώτερη τροπόσφαιρα της χώρας και έχει ρίξει σε πολύ χαμηλά επίπεδα θερμοκρασίας και την κατώτερη τροπόσφαιρα. Για την εκδήλωση φαινομένων βροχών ή χιονοπτώσεων απαιτείται η δημιουργία κυκλογενέσεων δηλαδή βαρομετρικών χαμηλών τα οποία σε συνδυασμό με τις ψυχρές αέριες μάζες θα δώσουν φαινόμενα.
Πράγματι δυτικά του Ιονίου Πελάγους το Σάββατο 13/2 2021 οργανώνεται βαρομετρικό χαμηλό το οποίο εμπλουτίζεται με υγρασία δηλαδή αρκετούς υδρατμούς από τα ζεστά νερά του Ιονίου και η κατεύθυνση της τροχιά του είναι ανατολική-Βορειοανατολική επηρεάζοντας το Κεντρικό και το Βορειοανατολικό Αιγαίο.
Η διέλευση του χαμηλού έχει ως συνέπεια την συνάντηση των πολικής προέλευσης αερίων μαζών με τις θερμές αέριες μάζες της Μεσογείου. Αυτό οδηγεί στην δημιουργία υετού και αρχίζουν οι χιονοπτώσεις πρώτα στις ορεινές, αργότερα στις ημιορεινές και στην συνέχεια στις πεδινές περιοχές της Βόρειας και Κεντρικής Ελλάδας.
Πρόκειται για πανελλαδικής φύσεως χιονιά αφού οι ψυχρές αέριες μάζες είναι συμπαγής με υπερβολικά χαμηλές θερμοκρασίες. Η Ήπειρος, Μακεδονία,Θράκη Στερεά Ελλάδα θάβονται κυριολεκτικά στο χιόνι. Ο υετός που δημιουργείται στην κατώτερη ατμόσφαιρα είναι πολύ μεγάλος και με την ψυχρή υποστήριξη της ανώτερης ατμόσφαιρας δίνει πυκνές χιονοπτώσεις για δύο ημέρες.
Το χαμηλό μετακινείται προς την Τουρκία και πλέον μετά την ύφεση του φαινομένου επικρατεί ολικός παγετός με όλες τις συνέπειες για τους πολίτες.
Δεύτερη φάση
Από τις πρωινές ώρες της Κυριακής 14/2/2021 παρατηρούμε κυκλογένεση στο Νότιο Αιγαίο και αυτό οδηγεί στην δημιουργία βαρομετρικού χαμηλού.
Αυτό σημαίνει ότι μπαίνουμε σε νέο γύρω κακοκαιρίας. Σε αυτήν την χρονική στιγμή αυτό που μας ενδιαφέρει είναι να αποκρυσταλωθεί η πορεία του χαμηλού. Πολλές πιθανότητες και πολλά σενάρια για την πορεία του απεικονίζονται σε χάρτες.
Η τροχιά του νέου βαρομετρικού χαμηλού διαγράφεται διαφορετική. Στον παραπάνω χάρτη με το Χ2 και το πορτοκαλί χρώμα απεικονίζεται η τελική πορεία του.
Ακολουθεί Νοτιοανατολική πορεία και καθώς μπαίνει στο Αιγαίο Πέλαγος βαθαίνει στο κέντρο του. Το χαμηλό κινείται νοτίως του Καστελόριζου.
Επομένως δεν μιλάμε στην δεύτερη φάση για πανελλαδικής φύσεως χιονιά αλλά για προσήνεμο χιονιά και εδώ μπαίνει με σοβαρές ενδείξεις στο παιχνίδι χιονιού ο Νομός Αττικής.
Από την Δευτέρα το απόγευμα 15/2/2021 ενεργοποιείται το φαινόμενο Argian lake effect το οποίο τελικά έντυσε στα λευκά όλη την Αττική την Τρίτη 16/2/2021.
Ας πούμε λίγα λόγια για αυτό το φαινόμενο
Πολικής προέλευσης αέριες μάζες περνούν πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας του Αιγαίου Πελάγους όπου παρατηρούνται υπερβολικές θερμοκρασιακές διαφορές μεταξύ νερών του Αιγαίου και των ψυχρών αερίων μαζών που έρχονται σε επαφή.
Η θερμοκρασία των αερίων ψυχρών μαζών προσεγγίζει την θερμοκρασία του σημείου Δρόσου οπότε έχουμε συμπύκνωση των υδρατμών και σχηματισμό νεφών που είναι χιονοφόρα. Στην συγκεκριμένη περίπτωση μιλάμε για τα νερά του Βόρειου και Κεντρικού Αιγαίου. Επομένως δημιουργούνται νέφη μέσα στο Κεντρικό Αιγαίο και σταδιακά κινούνται Νοτιοδυτικά επηρεάζοντας τα ανατολικά προσήνεμα δηλαδή Μαγνησία, Ανατολική Στερεά, Εύβοια, Αττική, Ανατολική Πελοπόννησο. Το φαινόμενο αυτό παρατηρείται συχνά και επηρεάζει συνήθως τις γύρω ορεινές ζώνες της Αττικής με χιονοπτώσεις και το λεκανοπέδιο με βροχοπτώσεις. Αυτήν την φορά όμως είχαμε λόγω των πολύ χαμηλών θερμοκρασιών χιονοπτώσεις και μέσα στο λεκανοπέδιο μέχρι και σε παραθαλάσσιες περιοχές.
Ας δούμε τώρα πως η κακοκαιρία ΜΗΔΕΙΑ έδωσε τέτοια χιονόπτωση στην Αττική και ιδιαίτερα μέσα στην Αθήνα.
1) Ο συνδυασμός χαμηλών πιέσεων στην Ανατολική Μεσόγειο με τις υψηλές πιέσεις στην Δυτική Ηπειρωτική Ελλάδα ευνόησε την μεταφορά των πολικής προέλευσης αερίων μαζών πάνω από την ατμόσφαιρα της Αττικής.
Η διάταξη του βαρομετρικού χαμηλού με την κίνηση του που ήταν αργή με κέντρο νοτίως του Καστελόριζου δημιούργησαν μία ισχυρή ροή ψυχρών αερίων μαζών πάνω από το Αιγαίο Πέλαγος για 48 ώρες.
Η θέση του κέντρου του βαρομετρικού χαμηλού ήταν ακριβής για χιον'όπτωση στην Αττική και κατά συνέπεια στην Αθήνα.
Με το μαύρο μικρό κύκλο απεικονίζεται το κέντρο του χαμηλού. Βλέποντας τις κόκκινες γραμμές διαφαίνεται η ισχυρή βαροβαθμίδα δηλαδή η αλλαγή της ατμοσφαιρικής πίεσης σε τιμές αφού οι γραμμές είναι πολύ κοντά μεταξύ τους που σημαίνει ότι οι Βόρειοι άνεμοι θα φτάνουν σε επίπεδο θύελλας.
2) Οι ψυχρές αέριες μάζες εμπλουτίστηκαν με μεγάλα ποσά υγρασίας. Ο εμπλουτισμός με υγρασία ξεκινά από τα παράλια της Τουρκίας και το Ανατολικό Αιγαίο και λίγο πριν τις ακτές της Ανατολικής Στερεάς Ελλάδας έχουμε την μέγιστη τροφοδότηση με υδρατμούς Οι μάζες αυτές πρέπει να καλύψουν μεγάλη διαδρομή όπως διαφαίνεται στον παρακάτω χάρτη για να έχουν επάρκεια υδρατμών ώστε να δώσουν νεφώσεις με φαινόμενα.
3) Σύγκληση αερίων μαζών πάνω από την τοπογραφία της Ανατολικής Στερεάς Ελλάδας. Αρχικά όπως διαφαίνεται στον χάρτη περιμέναμε την σύγκληση του Βορειοδυτικού με το Βορειοανατολικό ρεύμα πάνω στην κόκκινη γραμμή.
Στην συνέχεια έχουμε έντονη αστάθεια στην ατμόσφαιρα της περιοχής με μεγάλη διαφορά θερμοκρασίας καθ ύψος που οδήγησε σε γρήγορη ανύψωση αερίων μαζών. Καθώς οι αέριες μάζες ανυψώνονται , οι υγρές αέριες μάζες ψύχονται, οι υδρατμοί συμπυκνώνονται δημιουργώντας νέφη τα οποία με την σειρά τους δίνουν χιόνι.
4) Το βαρομετρικό χαμηλό σε συνδυασμό με το υψηλό της Ηπειρωτικής χώρας δίνει έντονη βαροβαθμίδα στο Αιγαίο Πέλαγος με αποτέλεσμα η ένταση του Βορειοανατολικού ανέμου να φτάνει σε επίπεδα θύελλας και αυτό να υποχωρεί σε χαμηλότερα επίπεδα τον υδράργυρο γεγονός που βοήθησε στην χιονόπτωση στην Αθήνα.
5) Η σύγκληση των αερίων μαζών πάνω από την Βόρεια Εύβοια δημιούργησε πολύ πυκνές νεφώσεις οι οποίες υπερπήδησαν τα εμπόδια των ορεινών όγκων της Δίρφης και της Πάρνηθας και εναπόθεσαν χιόνι στο λεκανοπέδιο.
6) Η μικρή αλλαγή διεύθυνσης της ταχύτητας του ανέμου καθ ύψος έπαιξε σημαντικό ρόλο στην χιονόπτωση στην Αθήνα ενώ περιοχές όπως Πόρτο-Ράφτη, Ραφήνα παραλιακή ζώνη δέχτηκαν πολύ ελάχιστες χιονοπτώσεις χωρίς ιδιαίτερες χιονοστρώσεις . Μία ισχυρή ροή ανέμου από μία διεύθυνση ξεκινώντας από το έδαφος μέχρι το ύψος των νεφών 3-4km προκαλεί μεγάλη παραγωγή υετού.
7) Η υποστήριξη της ανώτερης ατμόσφαιρας θερμοκρασιακά ήταν κατάλληλη αφού είχαμε -31 βαθμούς Κελσίου.
8) Ιδανικές συνθήκες είχαμε στην κατώτερη τροπόσφαιρα όπου σε ύψος από την επιφάνεια 1450m είχαμε -9 βαθμούς Κελσίου.
9) Το πάχος του στρώματος των 500hpa-1000hpa ήταν κατάληλο για χιονόπτωση στην Αττική.
Επομένως όλες οι παράμετροι και οι συνθήκες ήταν ευνοϊκή για αυτήν την ιστορικά μεγάλη χιονόπτωση στην Αθήνα.
Για την περιοχή του Δήμου Ραφήνας-Πικερμίου η ΜΗΔΕΙΑ επιφύλαξε εκπλήξεις.
Η περιοχή του Πικερμίου είχε χιονόστρωση και οι μικροί μας φίλοι χάρηκαν την άσπρη ημέρα.
όλη η ημιορεινή περιοχή του Δήμου καλύφθηκε με μεγάλα ποσά χιονιού που σε περιοχές όπως Διώνη, Ντράφη, Καλλιτεχνούπολη. Αγιος Δημήτριος το ύψος έφτασε το μισό μέτρο.
Η ΜΗΔΕΙΑ δεν αποζημίωσετους μικρούς μας φίλους στο κέντρο της Ραφήνας και γενικά στην παραλιακή ζώνη όπως Μαρίκες, Πάρκο Καραμανλή , λιμάνι Ραφήνας. Είναι εντελώς συγκυριακό που η χιονόπτωση δεν οδήγησε σε χιονόστρωση σε αυτές τις περιοχές ενώ η παραλία της Λούτσας και της Νέας Μάκρης δέχτηκε μικρή χιονόστρωση. Νιφάδες έπεφταν και μάλιστα μεγάλες αλλά φαίνεται ότι η επιφανειακή υποστήριξη δεν ήταν τόσο δυναμική. Η ζώνη σύγκλησης δεν ευνόησε πυκνές χιονοπτώσεις από το ύψος του Πικερμίου προς Ραφήνα. Το τόξο Μάκρη-Πεντέλη-Παλλήνη και ενδότερα δέχτηκε μεγάλα ποσά χιονιού ενώ αντίθετα το 2004 η Ραφήνα είχε 50 πόντους χιόνι.
